HISTORIA   SZKOŁY W  SKRZYDLOWIE

1918 - 2005

    Od autorów

"NIECHAJ TA PRACA SŁUŻY MŁODYM POKOLENIOM W POZNANIU HISTORII MAŁEJ OJCZYZNY ''

Nasza szkoła jest jedną z bardzo wielu małych, wiejskich placówek, której celem jest jak najlepiej wypełniać powierzone jej zadania.

Przyjmując misję:

,,Razem z nami będziesz mógł poznawać świat”

chcieliśmy określić to , co stanowi   dla  nas cel nadrzędny. To bowiem szkoła wprowadza dziecko w nowy nieznany świat. W tym celu podejmujemy wiele działań.

  Mała ojczyzna to termin ,który oddaje poczucie więzi z miejscem naszego urodzenia ,czy zamieszkania, z jego lokalną historią i tradycjami. Aby kochać swoją ojczyznę, wpierw trzeba poznać i pokochać swoją małą ojczyznę.

   Na podstawie archiwum szkolnego oraz wywiadów   z najstarszymi mieszkańcami udało się stworzyć publikację, której celem jest  przybliżenie mieszkańcom Skrzydlowa, Adamowa i Hub oraz zainteresowanym historii  tej placówki.                               

OPRACOWAŁ  ZESPÓŁ  NAUCZYCIELI  W  SKŁADZIE:

mgr Ewa Złotorowicz

mgr Ewa Sitowska

mgr Anna Mościcka

Składamy  serdeczne  podziękowanie  Pani Dyrektor  mgr Lidii Burzyńskiej za pomoc i wsparcie przy opracowaniu tej publikacji.

Historia naszej szkoły sięga lat 1918.

   Skrzydlów wówczas był niewielką  wioską,  leżącą  w  gminie  Rzeki.  Szkoła  nosiła  nazwę  „Szkoła Ludowa w Skrzydlowie" . Kadra pedagogiczna składała się z jednego nauczyciela, który był jednocześnie dyrektorem. Do dnia dzisiejszego zachował się dokument zwany Księgą Główną. Zawiera on nazwiska uczniów, oceny oraz promocję do następnych klas.

    W roku szkolnym 1918/1919 szkoła liczyła 74 uczniów , którzy byli podzieleni na cztery grupy. Uczniowie otrzymywali promocję na wyższy stopień w zależności od osiąganych efektów.

    W roku szkolnym 1918/1919 nauczycielem i kierownikiem szkoły była p. F. Michalska. Na 74 uczniów promocję na wyższy stopień otrzymało 48 uczniów. Stanowi to 65 % całej społeczności uczniów.

     Stare dokumenty zawierają również dane statystyczne z roku szkolnego 1919/1920. Dyrektorem  i nauczycielem była p. Stanisława Ostrowiczówna. Szkoła liczyła wówczas 97 uczniów. Promocję otrzymało 47 uczniów, co stanowi 48% ogółu.

       W roku szkolnym 1920/1921 do szkoły uczęszczało 81 uczniów. Według Księgi Głównej promocję na wyższy stopień otrzymało 54 uczniów, co stanowi 67%  wszystkich uczniów.

 W roku 1921 przerwano prowadzenie dokumentacji szkoły, nie zachowały się żadne protokoły i kroniki. Do naszych czasów przetrwały tylko nazwiska uczniów, którzy uczęszczali do szkoły oraz nazwisko  p. K. Kruszyńskiej, która pełniła obowiązki kierownika  w latach 1922/23.  Nie posiadamy żadnych udokumentowanych wiadomości, aż do 1928 roku .

Rok  szkolny  1928/1929

  W tych latach  szkoła nosiła nazwę – Jednoklasowa Publiczna Szkoła Powszechna  w Skrzydlowie. Do obwodu szkoły należały wsie : Skrzydlów, Zamłynie, Trząska i Kępa. Do szkoły uczęszczało 130 uczniów. Kierownikiem i nauczycielem szkoły była    p. Maria Bochniakowa, która uczyła wszystkich przedmiotów. Rok szkolny zakończono 29 czerwca 1929 r. Promocję do wyższego oddziału otrzymało 92 uczniów, a 38 nie otrzymało promocji ze względu na oceny niedostateczne, co stanowi 29% ogółu. W roku szkolnym 1928/29 szkołę ukończyło 7 chłopców i 5 dziewczynek, czyli cztery oddziały Jednoklasowej Publicznej Szkoły Powszechnej w Skrzydlowie.

Rok  szkolny  1929/1930

        W tym roku szkolnym nazwa szkoły ulega zmianie. Jest to związane ze zmianą obwodu szkoły. Do Dwuklasowej Publicznej Szkoły Powszechnej w Skrzydlowie zaczęły uczęszczać dzieci ze wsi Adamów i Huby. Kierownikiem szkoły była w dalszym ciągu  p. Maria Bochniakowa, której w pracy pomagał nowo zatrudniony nauczyciel – p. Izydor Bochniak.

     W tym roku szkolnym do szkoły uczęszczało 186 uczniów .Promocję do wyższego oddziału otrzymało 133 uczniów, z których tylko dwóch ukończyło czwarty oddział szkoły, 53 uczniów nie otrzymało promocji, co stanowiło 39% ogółu.

     Z tego roku szkolnego pochodzi pierwsza wzmianka o pomieszczeniach szkolnych. Wynika z tego , że szkoła znajdowała się w wynajętym budynku. Składała się z dwóch izb lekcyjnych o powierzchni 57,62 m²  i   23,66 m² . W szkole znajdowało się również mieszkanie dla nauczyciela .

Rok  szkolny  1930/1931

      W tym roku szkolnym kadra nauczycielska nie zmienia się, a dzieci przybywa. Szkoła  z czterooddziałowej zmienia się na pięciooddziałową. Rok szkolny rozpoczyna 234 uczniów.

        Szkoła pozostaje nadal w tym samym budynku. W tym roku szkolnym po raz pierwszy odnotowano w aktach szkoły wykaz używanych podręczników. Nie wszyscy uczniowie posiadali podręczniki. Z danych wynika, że połowa dzieci nie miała się z czego uczyć.

         Nie posiadamy danych o końcowej klasyfikacji uczniów.

 Rok  szkolny  1931/1932

       Od września kadrę pedagogiczną zasilił nowy nauczyciel – p. Edmund Lutobowski. W związku z tym organizacja szkoły zmieniła się ze szkoły dwuklasowej na szkołę trzyklasową. Zmienia się także obwód szkoły. Do szkoły przyjęto 244 uczniów:

       W tym roku szkolnym wychowawcą klasy oddziału I b i II była  p. Maria Bochniakowa. Wychowawcą klasy oddziału I a i III był p. Edmund Lutobowski. Klasa oddziału IV i V za wychowawcę miała p. Izydora Bochniaka. Zajęcia odbywały się od poniedziałku do soboty, w  godzinach rannych. Dzieci miały  po dwie, trzy godziny dziennie. Rok szkolny podzielony był   na cztery okresy, czego dowodem jest wykaz klasyfikacyjny prowadzony w sposób zbliżony  do obecnego arkusza ocen.

Rok  szkolny 1932/1933

      Z powodu złych warunków materialnych  rodziców , organizacja wychowawcza na terenie szkoły zaczyna się pogarszać. Ludność tutejsza jest bardzo biedna, składa się w 99% z małorolnych gospodarzy, mających od 2 do 3 morgów ziemi piaszczystej oraz wyrobników rolnych i fabrycznych, których „ dotknął swymi zębami szalejący od dwóch lat kryzys i pozbawił nawet tego źródła dochodu, jakim jest najemna praca, z której czerpali środki na utrzymanie swych rodzin i dzieci” . Jest to podsumowanie ankiety przeprowadzonej 1932 roku przez kierownika szkoły – p. Marię Bochniakową. Ten stan nie sprzyja żadnej działalności, a personel nauczycielski zasilony przez p. Helenę Lutoborską   w żaden sposób nie może zachęcić rodziców do współpracy i dzieci do nauki. Wynikiem tego jest wzmożona drugoroczność uczniów.   W tym roku szkolnym do szkoły uczęszczało 248 uczniów, z czego 60 powtarzało oddziały. Po raz pierwszy uczniowie każdego oddziału otrzymali świadectwo, których odpisy  znajdują się w aktach.

Rok  szkolny  1933/1934

      Od września kadrę zasilili p. Henryk Rozpiórski oraz p. Helena Matusiakowa. Po śmierci nauczycielki - p. Heleny Kołodziejczykowej - Lutoborskiej, nauczyciel  p. Edmund Lutoborski, jej mąż, został przeniesiony  do Szczepocic gmina Radomsko. W szkole obowiązki kierownika nadal sprawuje  p. Maria Bochniakowa. W skład kadry pedagogicznej wchodzi również jej mąż – p. Izydor Bochniak.     W aktach Czteroklasowej Publicznej Szkoły Powszechnej wyczytano, że na 252 uczniów aż 114 było chorych: 112 miało anemię a 2 jaglicę (choroba oczu). Szkoła nadal mieści się w wynajętym budynku, posiada 3 izby lekcyjne, a sprzęt szkolny to : tablice, stoły, wieszak, przybory do mycia, trzy krzesła, ławki, półki drewniane. Dane statystyczne mówią, że w tym roku szkolnym  do szkoły zaczęły uczęszczać dzieci zamieszkałe poza obwodem szkoły: 10 uczniów z Rzek Dużych  i jeden uczeń z Rzerzęczyc.

Rok  szkolny  1934/1935

  Dnia 15 sierpnia 1934 roku pan inspektor szkolny w Piotrkowie powierzył panu mgr filozofii Michałowi Czubakowi – nauczycielowi, pełnienie obowiązków kierownika Czteroklasowej Szkoły Powszechnej w Skrzydlowie. Organizacja szkoły w roku szkolnym 1934/35 uległa zmianie. Była kierowniczka szkoły p. Maria Bochniakowa i jej mąż p. Izydor Bochniak zostali przeniesieni do dwuklasowej szkoły w Dylowie  powiat radomszczański. Przeniesiony został także p. Henryk Rozpiórski do szkoły w Ochotniku powiat  radomszczański. Na stanowisku pozostała p. Helena Matusiakówna. Zatrudniono również żonę nowego kierownika p. Franciszkę Czubakową oraz p. Stefanię Baraniecką.

    Szkoła w chwili zmiany kierownictwa przedstawiała się niekorzystnie pod względem gospodarczym i dydaktycznym. Z inicjatywy nowego kierownika odnowiono  budynek, pomalowano okna i drzwi, założono przed szkołą skwerki kwiatowe. W październiku 1934 roku kierownik szkoły otrzymał od właściciela majątku Skrzydlów p. Aleksandra Danilczuka ¼  hektara ziemi jako dzierżawę pod boisko i ogródki. W maju , przed szkołą wkopano trzy ławeczki – dar dworu. Do szkoły zakupiono niezbędne wyposażenie i niektóre pomoce. Dla podniesienia poziomu wychowawczego  i naukowego oddziałów zorganizowano po raz pierwszy samorządy klasowe oraz miesięczne konferencje z rodzicami . Zainteresowanie szkołą było jednak niewielkie.

     Przeglądając akta i pozostałe kartki kroniki szkoły, zauważamy, że na terenie szkoły zaczęły działać organizacje uczniowskie : PCK, Sklepik Spółdzielczy, SKO oparte na PKO, Związek Zuchów i ZHP.

     W czasie wakacji umiera poprzedni kierownik tej szkoły –    p. Izydor Bochniak. Kroniki podają,  że przyczyną śmierci był ogólny rozstrój nerwowy. W roku szkolnym 1934/35 klasyfikowano 246 uczniów, z czego 43 zostało niepromowanych  ,co stanowi 17,5% ogółu. Tylko dwóch uczniów kończy szkołę.

 Rok  szkolny  1935/1936

    Organizacja szkoły pozostała taka sama jak w roku szkolnym 1934/35. Kierownictwo szkoły się nie zmieniło. Zmiana nastąpiła wśród personelu nauczycielskiego. Pani Helena Matusiakówna wyszła za mąż za byłego nauczyciela tutejszej szkoły – p. H. Rozpiórskiego i została na własną prośbę przeniesiona do Ocholnika. Na miejsce jej przybyła nauczycielka z Wolborza  powiat piotrkowski –     p. Eugenia Szulowa. W lutym 1936 roku kierownik szkoły zostaje mianowany na stanowisko podinspektora szkolnego w Koninie. Kierowniczką szkoły zostaje jego żona – p. Franciszka Czubakowa. W marcu zostaje zatrudniony nowy nauczyciel – p. Zacheusz Misiórski. Uczy on śpiewu i gimnastyki . Nie wszyscy zapisani uczniowie uczęszczali do szkoły. Na 248 uczniów  - 13 było nieklasyfikowanych z powodu nie podjęcia nauki w  szkole, a 51 niepromowanych co stanowiło 22% uczęszczających do szkoły.

 Rok  szkolny   1936/1937

    W roku szkolnym zmienia się personel nauczycielski. Pani Franciszka Czubakowa zostaje przeniesiona na własną prośbę do Konina, gdzie pracuje jej mąż. Obowiązki kierownika obejmuje nauczycielka szkoły p. Eugenia Szulowa. Na miejsce p. Misiórskiego, który otrzymał pracę  w Sulejowie i  p. Czubakowej przybyła p. Helena Bieńkowska  i  p. Feliks Stępnicki.

     Praca zaczęła się w ciężkich warunkach, wielu rodziców  nie posłało swoich dzieci do szkoły zatrudniając je w gospodarstwie domowym lub wysyłając do pracy zarobkowej. W styczniu silne mrozy zmuszają kierownictwo szkoły do przerwania zajęć. Dzieci  nie mają odpowiedniego ubrania i obuwia. W klasach jest zimno, temperatura  dochodzi tylko do + 5°C. W lutym wichura zerwała część dachu z budynku szkolnego. Deski spadając , powybijały szyby. Znów przerwano niedawno wznowione zajęcia w szkole. Okres zimowy nie dał tego , co powinien dać. Wyniki nauczania okazały się bardzo słabe. Spowodowane one były niską frekwencją na skutek ostrej zimy, wylaniem rzeki Warty oraz chorobami dzieci.

Hasło całej szkoły brzmiało: „Myśmy przyszłością narodu”

     W tym roku szkolnym mimo niskiej frekwencji na 236 uczniów uczęszczających do szkoły tylko 53 nie otrzymuje promocji. Stanowi to 23% ogółu.

    W Księgach Protokołów po raz pierwszy pojawia się nazwa „ klasa” zamiast „oddział”.

Rok  szkolny  1937/ 1938

    W tym roku szkolnym do szkoły uczęszcza 251 uczniów. Kierownikiem szkoły jest nadal p.Eugenia Szulowa. Zmieniła się kadra nauczycielska. Do pracy przybyły – p. Janina Jelonkowa  i p. Leokadia Łęczyńska. Ze względu na rosnącą liczbę dzieci Urząd Gminy Rzeki przedstawia sprawę do Inspektora Szkolnego w Piotrkowie Trybunalskim, dotyczącą utworzenia 4 sali lekcyjnej w Skrzydlowie:

„ W budynku szkolnym może być 4 sala, wymaga jednak gruntowego remontu, połączonego z wysokimi kosztami. Budynek ten jest własnością prywatną. Urząd Gminy postanowił przystąpić  do remontu po uzyskaniu prawa własności; ponieważ nie mógł tej sprawy załatwić w określonym terminie z powodu nieobecności właściciela. Na zebraniu Dozoru Szkolnego postanowiono wynająć czwartą salę” .

   Rodzice od 1 września 1937 roku wynajęli izbę o powierzchni 25m² znajdującą się w środku wsi Skrzydlów i oddaloną od szkoły o ponad 1 kilometr. Dostęp do niej był utrudniony w okresie wiosennym i jesiennym ze względu na ogromne błoto. Dlatego też, organizacja szkoły w roku szkolnym 1937/38 prowadzona była w 3 salach lekcyjnych tutejszej szkoły. W kwietniu sytuacja  w szkole ulega pogorszeniu. Wiatr zrywa drugą część dachu, wybija szyby. Nauka w szkole zostaje zawieszona. Budynek nie nadaje się do użytku. Władze szkolne postanawiają wynająć sale lekcyjne  w domach. Nauka odbywa się w wynajętych czterech salach, rozrzuconych po całej wsi, daleko od siebie. Sale są małe, co nie pozwala połączyć klas. Odległość nie pozwala na zajęcia w pełnym wymiarze godzin. Odbywają się one co drugi dzień, na zmianę. Urząd Gminy zapewnia , że w krótkim czasie uzyska prawo własności do budynku szkolnego  i przystąpi do gruntownego remontu. W roku szkolnym 1937/38  -  39 uczniów  powtarzało klasy, co stanowi 17,5% .

 Rok  szkolny  1938/1939

     W  1938 roku władze szkolne i gminne zdecydowały wybudować nową szkołę III stopnia.  Jako miejsce wybrano plac przy skrzyżowaniu dróg biegnących do Kłomnic i do Mstowa. Grunt pod szkołę o powierzchni    1 ha zakupiono od p. Emilii 
Danilczukowej, właścicielki majątku w Skrzydlowie. Przede wszystkim rozebrano stary budynek szkoły, aby pozyskać część materiału na budowę nowej szkoły. Brakującą część cegły zakupiono z cegielni p. Noconia z Witkowic. Pierwsze prace budowlane rozpoczęto w sierpniu  1938 roku. Prace posuwały się w bardzo szybkim tempie tak, że pod koniec listopada mury były gotowe i przystąpiono do pokrycia dachu. Zabezpieczono budynek na zimę i w takim stanie pozostał on do wiosny 1939 roku.

    Budowa szkoły zmieniła organizację roku szkolnego 1938/1939. Na stanowisko kierownika szkoły powołano p. Edwarda Turskiego, który został przeniesiony z Bogusławowo  gm. Wielgomłyny. W pracy pomagały mu: p. Łączyńska,  p. Jelonkowa i p. Stefania Baraniecka.

    Ten rok szkolny rozpoczął się w bardzo trudnych warunkach, gdyż nauka musiała odbywać się  w wynajętych mieszkaniach we wsi Skrzydlów. Cztery sale lekcyjne były małe, ciemne i oddalone po całej wsi.

    Pod koniec grudnia i na początku stycznia 1939 roku wśród dzieci zaczęła panować epidemia odry. W tym czasie znacznie pogorszyła się frekwencja dzieci w szkole.

   W maju 1939 roku wznowiono prace przy wykańczaniu nowej szkoły, na które gmina przekazała kwotę w wysokości 4500 zł.W tym roku zaczęto budować budynki gospodarcze. W latach tych  do szkoły uczęszcza 215 uczniów, z czego 58 jest niepromowanych.   Stanowi to 27% ogółu.

LATA  WOJNY  I   OKUPACJI

Rok szkolny 1939/40

    Wybuch II Wojny Światowej  przeszkodził w rozpoczęciu zajęć szkolnych. Rozpoczęły się one dopiero 9 października. Prace wykończeniowe przy budynku szkolnym stanęły w martwym punkcie, ponieważ Zarząd Gminy nie dysponował żadnymi środkami finansowymi.  Praca w ciągu roku szkolnego napotykała na wiele trudności. Duże mrozy, brak należytego ubrania przyczynił się do bardzo niskiej frekwencji. Były miesiące, kiedy nauka nie odbywała się wcale. Pod koniec roku szkolnego nauczycielka p. Jelonkowa została przeniesiona do Rzerzęczyc, a na jej miejsce przydzielono p. Zawadzką. Zmienia również pracę p. Baraniecka. Kierownikiem jest nadal p. Edward Turski, a nauczycielem stałym p. E. Szulowa.

   Rok szkolny zakończono 21 czerwca rozdaniem świadectw. 

 Rok szkolny 1940/41

        Na podstawie sprawozdania z dnia 27 listopada 1940 roku    w sprawie budynków szkolnych, kierownik p. Turski  informuje,  że na terenie nowego budynku, którego projekt został zatwierdzony przez Urząd Wojewódzki w dniu 30 lipca 1938 roku i pobudowany  w latach 1938/39, znajduje się 5 izb lekcyjnych i 3 izby mieszkalne, z których wykończono 4 izby lekcyjne, 2 kancelarie.  Do wykończenia pozostało: 1 izba lekcyjna, rekreacja, wykończenie klatki schodowej, założenie schodów do wejść oraz pobudowanie budynków gospodarczych i ogrodzenie szkoły.

     Rok szkolny rozpoczęło 198 uczniów,  30 dzieci nie rozpoczęło obowiązku szkolnego mimo interwencji kierownictwa szkoły. Praca w szkole napotykała na trudności z powodu braku podręczników, które zostały zabrane i odwiezione do Urzędu Szkolnego. 

     W listopadzie 1940roku zostaje zwolniona z obowiązku nauczycielki p. E. Szulowa, a na jej miejsce zostaje mianowany p. Antoni Szczupa. Rok szkolny zakończono 30 czerwca 1941r. rozdaniem świadectw. Klasyfikowanych uczniów - 198, promowanych do następnych klas - 148, pozostawionych w tej samej klasie – 50 czyli 25% ogółu.

 Rok  szkolny  1941/1942

        Kierownikiem szkoły jest nadal p. Edward Turski, a nauczycielami : p. Cecylia Zawadzka  i p. Antoni Szczupak. Rok szkolny rozpoczął się 18 sierpnia  nabożeństwem szkolnym. Do szkoły zgłosiło się 191 uczniów, a 35 pozostało w domu. Dnia 22 grudnia dzieci otrzymały świadectwa półroczne. Ferie zimowe trwały do 9 stycznia, ale normalna nauka rozpoczęła się dopiero w marcu ,  z powodu dużych mrozów, opadów atmosferycznych i braku odpowiedniego ubrania wśród dzieci.

      Dnia 4 czerwca 1942 roku o godzinie 5 rano zostali aresztowani kierownik szkoły p. E. Turski i nauczyciel p. A Szczupak. W szkole pozostała tylko p. Zawadzka, która uczyła do 9 czerwca wszystkie klasy.   8 czerwca szkołę odwiedzili: p. Schulrat Muskala i inspektor p. Rzepka . Władze mianowały na tymczasowe kierownictwo szkoły p. Zawadzką, do pomocy przydzielono jej p. Irenę Mirowską – nauczycielkę z Rzerzęczyc. W tym roku szkolnym promocję do następnej klasy otrzymało 134 uczniów, a w tej samej klasie pozostało 57, co stanowi 30% ogółu. 

 Rok  szkolny  1942/ 1943

      Dnia 20 sierpnia 1942 roku rozpoczęto nowy rok szkolny nabożeństwem w kościele parafialnym we Mstowie. Rozpoczęcia dokonała sama p. Zawadzka , gdyż na miejsce aresztowanych nie mianowano nowych sił nauczycielskich .Dnia 22 sierpnia zgłosiła się do pracy nauczycielka  z Wyczerp nie mająca wyznaczonego miejsca do pracy – p. Helena Skibińska. Lekcje rozpoczęły się w trudnych warunkach. Dzieci zgłosiło się do szkoły 238. Uczyło ich tylko dwóch nauczycieli. W takich warunkach pracowano do 1 października 1942 roku, kiedy to na stanowisko kierownika szkoły  powołano nauczyciela z Witkowic – p. Jana Cioska.

     Z powodu epidemii tyfusu brzusznego przerwano zajęcia szkolne. Ludność miejscowa zaczyna chorować całymi rodzinami. Odnotowano wypadki śmiertelne.

   Zajęcia szkolne wznowiono, ale na krótko, gdyż warunki atmosferyczne powodują bardzo niską frekwencję uczniów . Zajęcia szkolne przerywane są również zarządzeniami władz niemieckich.  

     Szkoła w tym roku jest wizytowana przez Inspektora Szkolnego  - p. Lange.  

Pan inspektor stwierdził ład i porządek w szkole. Rok szkolny zakończono 5 lipca. Ze względu na słabą frekwencję ,58 uczniów nie jest klasyfikowanych, a 20 klasyfikowanych nie otrzymuje promocji do następnej klasy. 

 Rok  szkolny  1943/1944

    Dnia 17 sierpnia rozpoczęto rok szkolny nabożeństwem w kościele parafialnym. Dotychczasowy kierownik szkoły p. Jan Ciosek został przeniesiony na własną prośbę do szkoły w Wyczerpach.

    14 października przybywa nowy kierownik szkoły p. Władysław Durski. Nauczycielkami w tym czasie były p. Zawadzka i  p. Skibińska.

    Dnia 19 kwietnia 1944 roku budynek szkolny został zajęty przez wojsko niemieckie, które stacjonowało aż do dnia 22 czerwca 1944 roku.

    Zajęcia szkolne rozpoczęto w remizie strażackiej, które odbywały się kompletami, co drugi dzień. Po wyjeździe wojska niemieckiego zajęcia zostały przeniesione do budynku szkolnego.  

    Rok szkolny zakończono 15 lipca rozdaniem świadectw dla 202 uczniów, z których 90% było promowanych, a reszta nie otrzymała promocji do klasy wyższej.  

   Od dnia 20 lipca do dnia 22sierpnia 1944 roku budynek szkolny po raz drugi zostaje zajęty przez wojsko niemieckie.

Rok  szkolny  1944/1945

       Dnia 3 września 1944 roku rozpoczęto nowy rok szkolny mimo bardzo słabej frekwencji uczniów. Kierownikiem pozostaje p. Władysław Durski, a nauczycielkami p. Cecylia Zawadzka i p. Helena Skibińska. Dnia 13 listopada 1944 roku budynek szkolny został zajęty po raz trzeci przez wojsko niemieckie. Zajęcia szkolne zostały przerwane, gdyż nie można było wynająć izby szkolnej w Skrzydlowie z powodu zajęcia całej wsi przez wojsko. Kierownik szkoły p. Durski musiał opuścić  z rozkazu oficera wojsk niemieckich prywatne mieszkanie przy budynku szkolnym. Szkoła została bardzo zniszczona przez wojsko niemieckie. Uszkodzono ściany, instalację elektryczną, okna , piece, drzwi, spalono wszystkie ławki i tablice. Pomoce naukowe, książki z biblioteki i wszystkie akta kierownictwo szkoły zabrało pod swoją opiekę do prywatnego mieszkania. Grono nauczycielskie brało czynny udział w Komitetach Opiekuńczych dla ewakuowanych z Warszawy, którzy przybyli dnia 16 września 1944 roku, po upadku powstania w Warszawie.

      W dniu 16 stycznia 1945 roku wkroczyły na tereny tutejszego powiatu wojska ZSRR, gromiąc   w popłochu wojska niemieckie.

     Dnia 1 marca 1945 roku p. Durski rezygnuje z kierownictwa szkoły, a zastępstwo kierownika zostaje powierzone  p. H. Skibińskiej. W maju p. Zawadzka przenosi się na Śląsk.  Zajęcia w szkole wznowiono  w klasach I,II i III, które uczyła sama p. Skibińska ( 130 uczniów). Klasyfikacji uczniów przy końcu roku szkolnego nie przeprowadzono z powodu nieprzerobionego materiału nauczania.

HISTORIA SZKOŁY W SKRZYDLOWIE - pełna wersja w załączniku